Το Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Μαύρας, σημείο αναφοράς για ολόκληρο το νομό Ηλείας, επιμελήθηκε με πολύ μεράκι ο π. Δήμαρχος Δ. Τραγανού Γρηγόρης Γιαννακόπουλος, με τη βοήθεια δεκάδων εθελοντών και δωρητών, οι οποίοι έχουν εμπιστευθεί στο Μουσείο δεκάδες αναμνήσεις τους, από τα χρόνια των παππούδων και γιαγιάδων. Έτσι στο Μουσείο έχουν συγκεντρωθεί και εκτίθενται αρκετά αντικείμενα από τη λαογραφία του τόπου, από την παλιά ζωή, τα παλιά επαγγέλματα, κ.α. Το Λαογραφικό Μουσείο περιλαμβάνει τρεις βασικές θεματικές ενότητες. Το παλιό σπίτι με έπιπλα, ρούχα, εργαλεία και διάφορα χρηστικά αντικείμενα, τα παλιά επαγγέλματα που κάποια μάλιστα έχουν χαθεί και τα ζωντανά θέματα που θα αναπτυχθούν στον αύλειο χώρο, όπως για παράδειγμα το όργωμα με το άλογο.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ ΔΗΜΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ
Ομιλία του Δημήτρη Ηρ. Βασιλόπουλου, Προέδρου Πολιτισμού του
Δήμου Πηνειού στα εγκαίνεια του μουσείου.
Στήθηκε ένα πολύ όμορφο λαογραφικό μουσείο στην Αγία Μαύρα του Δήμου Πηνειού, βασιζόμενο στον εθελοντισμό, στο μεράκι και στην αγάπη προς την παράδοση συγκεκριμένων ανθρώπων που τους ευχαριστούμε. Ένας από τους σημαντικότερους ρόλους που καλείται να επιτελέσει αυτό το μουσείο είναι ο παιδευτικός, με δεδομένο πως η πλειοψηφία των επισκεπτών θα ΄ναι μαθητές της Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης.
Είναι σίγουρο πως στους μαθητές και στους επισκέπτες θα γίνεται μια σωστή, απλή και κατατοπιστική ξενάγηση είτε από τον κ. Γρηγόρη Γιαννακόπουλο (δημιουργό), είτε από κάποιους εθελοντές. Επειδή τα μουσεία, ως ιδρύματα πολιτισμού, καλούνται να αναπτύξουν και την εκπαιδευτική τους διάσταση καθώς είναι χώροι που διαφυλάττουν τις παραδόσεις, τον πολιτισμό, την ιστορία και τις αξίες του παρελθόντος , καλούμαστε όλοι οι εκπαιδευτικοί να οργανώσουμε ειδικά προγράμματα με συγκεκριμένη θεματολογία μέσα από τα οποία οι μαθητές θα αξιοποιήσουν γόνιμα την επίσκεψή τους στον χώρο αποκομίζοντας γνώσεις και εμπειρίες . Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε έλλειψη εξειδικευμένων μουσειοπαιδαγωγών και εμψυχωτών με επαγγελματική σχέση με τα μουσεία και γι’ αυτό ο ρόλος του μουσείου ως χώρος εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας κάποιες φορές μένει αναποτελεσματικός. Όπως και τα υπομνήματα με τις απαραίτητες πληροφορίες για τους χώρους και τα αντικείμενα είναι κατά πλειοψηφία ελλιπέστατα.
Μια σκέψη- πρότασή μου είναι πως μετά από την περιήγηση των μαθητών στο λαογραφικό μουσείο να ακολουθεί η αφήγηση λαϊκού παραμυθιού, για παράδειγμα για μύλους και μυλωνάδες. Υπάρχουν άλλωστε πολλά, ωραία και κατατοπιστικά εκθέματα για να αναπτύξεις αυτή τη θεματική ενότητα. Οι μαθητές θα μαθαίνουν την καθημερινότητα των παλιών ανθρώπων που συνδέεται άμεσα με τον μύλο, αφού για να φτιάξουν ψωμί έπρεπε πρώτα να αλέσουν και για να ψήσουν έπρεπε να κόψουν ξύλα. Έτσι θα κάνουν ένα ταξίδι στον χρόνο μέσα από τα παραμύθια και θα συνδέσουν το χθες με το σήμερα με γέφυρα τη φαντασία. Μια φαντασία που καλπάζει στα παιδιά και μας μιλάει με λόγια στρογγυλά: αλώνι- μύλος- ταψί- καρβέλι κ.ο.κ.
Απαραίτητη προϋπόθεση της επιτυχίας ενός λαογραφικού μουσείου αποτελεί η εποικοδομητική, ολοκληρωμένη και αποτελεσματική συνεργασία μαθητών, εκπαιδευτικών, ξεναγών, γονιών και δημοτικής αρχής που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι δεδομένη. Μια συνεργασία που συμβάλλει και στον εκσυγχρονισμό των αναλυτικών προγραμμάτων μετατρέποντάς τα από κλειστά και περιορισμένα σε ανοιχτά, ελαστικά και ευέλικτα. Η επικοινωνία μουσείου και σχολείου θα οδηγήσει σε ολοκληρωμένες, σταθερές και αποτελεσματικές συνεργασίες και για τους δυο φορείς. Θα επιφέρει τον εμπλουτισμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ώστε να ανταποκρίνονται σε διαφορετικό και πολυπολιτισμικό κοινό, σε παιδιά με ειδικές ικανότητες αλλά και σε όλες τις ηλικίες.
Πλεονεκτήματα του μουσείου σε σχέση με τα κείμενα των σχολικών βιβλίων;
• Διαθέτει πρωτότυπο υλικό και αποτελεί την κατάλληλη μέθοδο για την απόκτηση της ιστορικής γνώσης.
• Καλλιεργεί την κριτική σκέψη με ευρύτερες προεκτάσεις στο πολιτισμικό και φυσικό περιβάλλον.
• Τα αντικείμενα που παρουσιάζει είναι πιο ελκυστικά από τις γραπτές πηγές, τις προφορικές μαρτυρίες ή τα ακουστικά μέσα.
• Παρέχει τη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των αντικειμένων και των επισκεπτών και δίνει στα παιδιά και γενικότερα στους επισκέπτες την ευκαιρία να λάβουν ενεργό ρόλο σε προγράμματα με συγκεκριμένο περιεχόμενο και στόχους.
Άρα οι στόχοι μας για το μουσείο σε σχέση με τους μαθητές πρέπει να ‘ναι και κοινωνικοσυναισθηματικοί ( όπως ενεργή συμμετοχή στην πολιτιστική μας κληρονομιά, ελευθερία έκφρασης, αυτενέργεια κ.α.) και γνωστικοί. Δηλαδή ο μαθητής θα εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του, θα γνωρίσει τα αντικείμενα και τις ιδιότητές τους, θα αφηγηθεί προσωπικές εμπειρίες και θα διαμορφώσει κριτική σκέψη, θα εκφραστεί εικαστικά, θεατρικά και κινητικά και θα κατανοήσει την ανάπτυξη και την εξέλιξη μέσα στο χρόνο. Ολοκληρώνοντας επιτρέψτε μου, με τη διπλή ιδιότητα που έχω του δασκάλου και του προέδρου του Ν.Π. Πολιτισμού του Δήμου Πηνειού, να απευθύνω κάλεσμα σε όλους του εκπαιδευτικούς Α/ θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης του Δήμου μας και όλης της Ηλείας να επισκεφθούν το λαογραφικό μουσείο της Αγίας Μαύρας και να πάρουν μέρος σε εκπαιδευτικά προγράμματα που θα υλοποιούνται σε ενδιαφέρουσες θεματικές ενότητες.
Καλή αρχή με μεγάλη επισκεψιμότητα ,σωστή ξενάγηση και συνεχή βελτίωση.
Το Λαογραφικό Μουσείο Βαρθολομιού στεγάζεται στο νέο Πολιτιστικό Κέντρο Βαρθολομιού σε δύο αίθουσες στον 2 ο όροφο. Το Μουσείο Βαρθολομιού που ιδρύθηκε το 2000 ήταν μια ιδέα ανθρώπων με αγάπη στον Πολιτισμό και την Ιστορία και τους αναφέρουμε: Μαρία Μπράβου, Γιάννης Σούλης, Κωνσταντίνος Καλαμαράς, Χαρίκλεια Χριστοπούλου, Αλεξάνδρα Σούλη, Φώτης Γαργαλιάνος και Ραμαντζά Αθανασία. Παλαιότερο έκθεμα ένα προιοσύμφωνο του 1809 και σημαντικότερο το αργυρό δισκοπότηρο που αφιέρωσε στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου ο οπλαρχηγός Σισίνης για την θετική έκβαση του Αγώνα της Επανάστασης. Φυσικά με το μεράκι και την αγάπη της κ. Μαρίας Μπράβου έχουν συγκεντρωθεί και άλλα σημαντικά εκθέματα στο Μουσείο όλα δωρεές (φωτο από σελίδα «Βαρθολομιό Αγάπη μου»).
Το Λαογραφικό Μουσείο της Γλύφας “Δανιήλ Φλίγκος” ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2009, χάρις στις προσπάθειες του Μορφωτικού και Εξωραϊστικού Συλλόγου “Η Αγία Μαρίνα”, ο οποίος ξεκίνησε και συνεχίζει την προσπάθεια για να διασωθεί ότι έχει απομείνει από τις μνήμες του τόπου. Είναι μικρό, στεγάζεται στο παλιό δημοτικό σχολείο, είναι όμως γεμάτο αξιόλογα κειμήλια και συγκινήσεις και περιμένει τους επισκέπτες τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούλιο-Αύγουστο). Όλος ο οικισμός μαζί με τα χωράφια φαντάζει στον επισκέπτη σαν ένα “πάρκο” της προσφυγικής εγκατάστασης. Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να βρουν στο Μουσείο, τα δύο βιβλία που αφορούν την ιστορία του προσφυγικού συνοικισμού της Γλύφας και το ντοκυμαντέρ “Τα παιδιά του Μίμαντα”, που δημιουργήθηκε με την τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας και τον τότε Δήμο Βαρθολομιού και αφορά τις ρίζες στα Καράμπουρνα.